چمن زن چیست؟
چمن زن، ماشینی کاربردی است که از یک یا چند تیغه فولادی، برای کوتاه کردن چمن ها با ارتفاع متفاوت استفاده می کند. چمن های زده شده در سبد دستگاه که پلاستیکی یا پارچه ای هستند و در پشت دستگاه قرار می گیرند، جمع می شوند. چمن زن ها می توانند از نوع دستی، برقی، بنزینی و یا تراکتوری باشند.
مشخصات فنی ماشین چمن زنی
چمن زن ها یکی از ماشین آلات کشاورزی برای پیرایش چمن و فضای سبز در پارک ها، ویلاها و زمین های ورزشی هستند که در حالت کلی در انواع موتوری شامل برقی و بنزینی، دستی و چمن زن تراکتوری دسته بندی می شوند که در نوع برقی به دو نوع برقی متصل به برق شهری و شارژی تقسیم می شوند. بعد از موتور، مهمترین ویژگی یک چمن زن عرض کار آن است که با توجه به توان موتور، عرض کار چمن زن ها متفاوت است. چمن ز ن های برقی، بنزینی و تراکتوری دارای سبد ذخیره چمن هستند که معمولا این سبد از نوع پلاستیکی یا پارچه ای مشبک است. در انواع دستی چمن زن ها مخزن ندارند و فقط قادر به برش چمن هستند. ماشین های چمن زنی از لحاظ نحوه حرکت به انواع چمن زن هلی یا چمن زن دستی (هل دادن توسط انسان) و خودگردان (گیربکسی) تقسیم بندی می شوند. برخی چمن زن ها علاوه بر چیدن چمن، قابلیت مالچ پاشی هم دارند که در این صورت می توانند چمن های زده شده را بجای ذخیره کردن در سبد، به عنوان کود سبز بر روی سطح چمن پخش کنند. این کار برای تقویت چمن از طریق جذب مواد مغذی چمن های بریده شده و کاهش مصرف آب استفاده می شود.
چمن زن برقی
چمن زن برقی در دو مدل شارژی (باتری) یا با برق شهری طراحی شده است. در مدل شارژی با استفاده از باتری های لیتومی که در ظرفیتهای مختلف وجود دارد، توان موتور تامین می شود. این چمن زن برای محل هایی که دسترسی به شبکه توزیع برق سخت یا اصلا وجود ندارد مناسب است. در مدل برقی که با استفاده از برق شهری عملیات چمن زنی انجام می شود، با استفاده از یک سیم سیار بلند چندین متری، دستگاه چمن زن به برق شهری متصل می شود و توان موتور از این طریق تامین می شود. یکی از ویژگی های چمن زن شارژی و برقی، وزن سبک آن دو بوده، که جابجایی را آسان کرده است. ابعاد این چمن زن ها بگونه ای است که به راحتی جابجا می شوند و می توانند در فضاهای کوچک قرار بگیرند. این دو ماشین چمن زن برای کار های کوچک و مصارف خانگی کاربرد دارد.
در حین کار با چمن زن برقی مراقب باشید سیم یا کابل حین حرکت به زیر دستگاه گیر نکند. چمن زن برقی، نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به مدل بنزینی دارد. عمر این مدل دستگاه ها بالا بوده و دارای موتور الکتریکی با قدرت بالا می باشد. که چمن زن برقی در برند های زیر ارائه می شود:
ماشین چمن زن شارژی
چمن زن های شارژی نیز که دارای یک باتری کوچک و کم حجم است، که میزان فعالیت آن به ظرفیت باتری بستگی دارد. این چمن زن دارای سر و صدای کمتری بوده و تعمیر و نگهداری آن آسان تر است. یکی از ویژگی های مهم آن عدم انتشار دود در حین کار می باشد. به همین دلیل برای محیط زیست مناسب است.
نکته مهمی که بایستی در خصوص چمن زن های برقی و شارژی رعایت شود این است که در زمان تمیز کاری یا بررسی آن حتما باید دستگاه خاموش باشد. حتما در مدل برقی ابتدا دو شاخه را از برق بیرون کشیده بعد اقدام به بررسی یا تمیز کاری نمایید. همچنین باید به این نکته توجه کنید که قبل از چمن زنی، چمن باید خشک باشد. انجام عملیات چمن زنی بر روی چمن خیس باعث کاهش عملکرد دستگاه و خرابی خود چمن می شود. اگر ارتفاع چمن شما زیاد است، بهتر است طی چند مرحله چمن را بزنید.
چمن زن بنزینی
از چمن زن بنزینی گیربکسی در اراضی بزرگ که به موتور پر قدرت نیاز است، استفاده می شود. این نوع چمن زن یک موتور بنزینی چهار زمانه با قدرتی معادل 5.5 تا 8 اسب دارد. با ریختن بنزین در باک چمن زن می توان موتور را روشن کرد. به علت بنزینی بودن این چمن زن در همه مناطق می توان از آن استفاده کرد. چمن زن های بنزینی در دو نوع معمولی و حرفه ای وجود دارند، که در نوع حرفه ای که برای انجام عملیات چمن زنی در ظرفیت های کاری بالا طراحی شده است، معولا دستگاه از نوع گیربکسی بوده و دستگاه تنها توسط کاربر هدایت می شود. در انواع معمولی، دستگاه از نوع هلی است و معمولا در بین چمن زن های بنزینی بیشترین استفاده را دارد. چمن زن های بنزینی قابلیت تنظیم ارتفاع را دارند و معمولا داری سبد پلاستیکی یا پارچه ای هستند. همچنین در برخی از انواع چمن زن های بنزینی، امکان مالچ پاشی، امکان تنظیم دسته و تنظیم دور دستگاه وجود دارد و همه چمن زن های بنزینی به کلاچ خاموش کن مجهز هستند. در برخی از مدل های چمن زنی، تیغه از نوع دبل کات است که قابلیت برش چمن را افزایش داده و عملیات چمن زنی را با دقت و ظرافت بیشتری انجام می دهند. چمن زن بنزینی دارای وزن بیشتری نسبت به چمن زن برقی است. معمولا وقتی که مساحت فضای سبزی که قرار است عملیات چمن زنی در آن انجام شود، به بیش از 1000 متر مربع می رسد از دستگاه های چمن زن بنزینی استفاده می شود و در بهترین حالت، بیشترین مساحتی را که می توان با یک چمنزن بنزینی حرفه ای زد در حدود 3000 تا 4000 متر مربع است.
چمن زن تراکتوری
وقتی مساحت کاری افزایش پیدا می کند مانند پارک ها و زمین های ورزشی، استفاده از چمن زن های بنزینی با توجه به عرض کاری پایین، کوچک بودن سبد ذخیره چمن و نیاز به خالی کردن مداوم آن، خستگی کاربر و همچنین احتمال خرابی مکرر دستگاه با توجه ظرفیت کاری پایین آن، منطقی نیست و بهتر است از چمن زن های تراکتوری استفاده شود. این چمن زن یکی از با کیفیت ترین و بزرگترین چمن زن ها و مجهز به یک موتور بنزینی، چهار چرخ و تیغه های پر قدرت است. از چمن زن تراکتوری برای مرتب کردن چمن زمین های ورزشی، پارک ها و غیره استفاده می شود. مشخصه مهم این چمن زن ها عرض کاری بزرگ، سبد با حجم ذخیره زیاد و موتور پرقدرت بنزینی است. در برخی از مدل های حرفه ای چمن زن های تراکتوری امکان کنترل اتوماتیک سرعت و همچنین قابلیت چمن زنی در حالت دنده عقب و ترمز تیغه وجود دارد که کاربری دستگاه را افزایش می دهد.
طراحی این نوع از چمن زن ها کاملا ارگونومیک است و کاربر به راحتی ساعت های طولانی می تواند بر روی این دستگاه کار کند. برخی از این چمن زن ها علاوه بر قابلیت چمن زنی، دارای قابلیت مالچ پاشی هم هستند و به نوعی دو کاره محسوب می شوند.
چمن زن دستی
اولین مدل چمن زن هایی که طراحی و ساخته شد، مدل چمن زن دستی بود. این چمن زن فاقد موتور است و در اثر حرکت دستگاه تیغه چمن زن می چرخد و نیروی حرکت خود را از چرخ ها می گیرند.، چمن زن دستی توسط نیروی انسان کار می کند، و برای مساحت های کوچک طراحی شده است. استفاده از این دستگاه در عملیات چمن زنی برای مساحت های بزرگ باعث خستگی شدید در فرد می شود. این مدل چمن زن دارای ویژگی هایی مانند قیمت پایین، وزن سبک، بدون آلودگی صوتی، مناسب با محیط زیست می باشد. لازم به ذکر است که چمن های کوتاه شده توسط چمن زن دستی یکسان برش نمی خورند و سرعت انجام کار با آنها بسیار پایین است.
سبد چمن زن
مخزن ذخیره چمن کمک به سزایی در جمع آوری چمن های چیده شده به شما خواهد کرد. برخی چمن زن ها چراغ هشداری دارند که هنگام پر شدن مخزن روشن می شود یا اینکه بوق دستگاه به صدا در می آید. در برخی مدل ها که فرد سوار چمن زن می شود، دستگاه دارای اهرمی است که به کاربر اجازه می دهد بدون پیاده شدن از دستگاه و با بلند کردن اهرم، چمن ها را تخلیه کند. سبد چمن زن های در دو نوع پلاستیکی و پارچه طراحی شده اند و در هر حالت سبد ذخیره چمن مشبک است. این نوع طراحی باعث هدایت چمن های بریده شده به داخل سبد می شود.
سرویس و نگه داری چمن زن
سرویس، نگهداری و تعمیرات به موقع باعث افزایش عمر دستگاه و کیفیت چمن زنی خواهد شد. سرویس و نگه داری علاوه بر کاهش هزینه تعمیرات از توقف های مکرر ناشی از خرابی دستگاه به شدت می کاهد تا تأخیر در روند اجرای کار به حداقل برسد و در نتیجه با صرف کمترین هزینه ممکن سطح چمن یکنواخت و شاداب شود.
قبل از شروع هر کار و فعالیتی با ماشین چمن زن اعم از چمن زنی، سرویس روزانه، تعمیرات و غیره باید نکات ایمنی را رعایت کنید. رسیدگی، تعمیر و نگهداری مناسب پیش از هر بار استفاده، ضامن طول عمر بیشتر، عملکرد مناسب و بهره برداری بهینه از دستگاه خواهد بود. سرویس و نگهداری ماشین چمن زن مانند سایر ماشین آلات شامل سرویس ها و بازدید های روزانه، سرویس های دوره ای و تعمیرات به موقع می باشد.
همیشه به تعویض قطعات مصرفی موتور توجه کنید. زیرا قطعات موتور بعد از چندین بار کار کرد یا چندین ساعت طولانی کارایی اولیه خود را از دست داده است و نیاز به تعمیر دستگاه دارد. منظور از لوازم مصرفی ماشین چمن زن عبارت اند از فیلتر، روغن، شمع و غیره می باشد.
بازدید روزانه شامل بازدید قبل از شروع کار، در حین کار و پس از اتمام کار با دستگاه می شود. در صورت نداشتن تجربه کار با ماشین چمن زن حتما دفترچه راهنمای دستگاه را به طور کامل و با دقت مطالعه نمایید.
بازدید های قبل از شروع کار با ماشین چمن زن
وضعیت ظاهری دستگاه را از نظر ضربه خوردن، شکستگی، نشتی روغن، سوخت و میزان باد لاستیک ها (در صورت بادی بودن) بررسی نمایید.
چرخش روان چرخ ها را بررسی نمایید. با توجه به حرکت دستگاه در محیط های مرطوب، احتمال گیرکردن چرخ ها وجود دارد که باعث خرابی و صرف انرژی مضاعف می گردد. در هر دوره کاری دو سه مرتبه چرخ ها را با روانکار مناسب (روغن کاری یا گریس کاری) روانکاری نمایید.
بعضی از چمن زن ها دارای موتور های دو زمانه هستند لذا در حین کار با آن ها باید از سوخت مناسب استفاده نمایید. این موتور ها باید از سوخت ترکیبی تغذیه کنند که از ترکیب نسبت بنزین با روغن تهیه می شود. البته قبل از هر گونه اقدامی ابتدا دفترچه راهنما را مطالعه کرده و از نحوه تهیه سوخت مورد نیاز دستگاه مطلع شوید.
تمیزی فیلتر هوا، میزان سوخت و سطح روغن دستگاه را چک کنید و در صورت لزوم شستشو، تمیزکاری و شارژ نمایید. در موتور های دو زمانه برای جلوگیری از ته نشین شدن روغن، در زمان نیاز مخلوط را تهیه نموده و مخزن سوخت را شارژ نمایید.